Η Αντιγόνη του Σοφοκλή στην Καμπούλ- Εύη Ρούτουλα
Η Αντιγόνη του Σοφοκλή στην Καμπούλ – Εύη Ρούτουλα
Χθες ξεχύθηκα στους δρόμους για να προλάβω να αγοράσω τις κυριακάτικες εφημερίδες, αφού οι περισσότερες από αυτές έδιναν δώρα λογοτεχνικά βιβλία. Υπήρξε μια εποχή που οι άνθρωποι επέλεγαν εφημερίδα με βάση την κομματική τους τοποθέτηση, τώρα πλέον επιλέγουν εφημερίδα μα βάση την προσφορά της εκάστοτε εφημερίδας. Δεν θα σχολιάσω εδώ αν αυτή η εξέλιξη είναι καλή ή όχι. Αυτό που είναι σίγουρα καλό είναι η δυνατότητα του αναγνωστικού κοινού να αποκτήσει διηγήματα – νουβέλες στην τιμή των τεσσάρων ευρώ. Γιατί όσο πιο οικονομικό είναι ένα βιβλίο τόσο πιο προσιτό και προσβάσιμο είναι στον οποιονδήποτε.
Το άρθρο το διάβασα στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, 20 Ιουλίου και είναι της δημοσιογράφου Ξένιας Στούκα. Η κυρία Στούκα λοιπόν μας ενημερώνει για την σπάνια και υπέροχη πρωτοβουλία της ηθοποιού και σκηνοθέτιδας Αννέτας Παπαθανασίου να δώσει μαθήματα αρχαίου ελληνικού δράματος και συγκεκριμένα της Αντιγόνης του Σοφοκλή στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ και συγκεκριμένα στο Θεατρικό του Τμήμα.
Με αφορμή το ανωτέρω άρθρο, κάνοντας την δική μου έρευνα, έμαθα πως η Αννέτα Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αμερική και είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής Ε. Χατζίκου καθώς και της Νομικής Σχολής Αθηνών. Επίσης σπούδασε θέατρο στην Νέα Υόρκη και εργάζεται ως ηθοποιός από το 1981. Το 1987 μαζί με την Ολυμπία Μπασκλαβάνη δημιούργησαν έναν θεατρικό πολυχώρο για παιδιά, στον οποίο δίδασκαν θεατρικό παιχνίδι, ζωγραφική και κατασκευές. Τα τελευταία χρόνια σκηνοθετεί με μεγάλη επιτυχία ντοκιμαντέρ, ανάμεσα στα ντοκιμαντέρ της είναι: «Θα βγάλω φτερά» ( Δεύτερο βραβείο ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2004), «Μετά το τσουνάμι- Σουμάτρα», «Μετά το τσουνάμι-Σρι Λάνκα», «Τσουνάμι- ένας χρόνος μετά» και το «Καντίρ, ένας Αφγανός Οδυσσέας» ( Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Διεθνές Τηλεοπτικό Φεστιβάλ Roma Fiction Festival).
Το ντοκιμαντέρ της «Καντίρ, ένας Αφγανός Οδυσσέας» ήταν η πρώτη της επαφή με το Αφγανιστάν το 2007. Έκτοτε απέκτησε ένα ενδιαφέρον για την περιοχή. Κάποια στιγμή είδε μια φωτογραφία από έναν αφγανικό θίασο που ανέβαζε ένα έργο του Μολιέρου, της έκανε εντύπωση ότι μία από τις ηθοποιούς δεν φορούσε την πατροπαράδοτη μαντίλα. Συνεχίζοντας τις έρευνές της σχετικά με την θεατρική τέχνη στο Αφγανιστάν ανακάλυψε ότι στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ υπάρχει Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, μην χάνοντας την ευκαιρία επικοινώνησε με τον αρμόδιο Καθηγητή, Χουσαίν Ζάντα, ο οποίος την προσκάλεσε να διδάξει αρχαίο ελληνικό θέατρο στους φοιτητές του. Την ίδια εποχή γνώρισε μια κυρία που είχε οργανώσει έναν γυναικείο θίασο που έδινε παραστάσεις σε φυλακές και ορφανοτροφεία. Η Αννέτα Παπαθανασίου έφτασε στο Αφγανιστάν τον Σεπτέμβριο του 2012, λίγες ημέρες μετά δολοφόνησαν μια ηθοποιό 22 ετών επειδή έπαιζε στο θέατρο. Ο θίασος κρύφτηκε για αρκετό διάστημα, κάποιες γυναίκες ηθοποιοί εγκατέλειψαν την θεατρική δραστηριότητα και η Αννέτα Παπαθανασίου ξεκίνησε την περιπέτειά της επιλέγοντας συμβολικά την «Αντιγόνη», την γυναίκα που υπερασπίστηκε ως το τέλος τις αξίες της, την γυναίκα που αντιστάθηκε στις αρχές και στον Βασιλιά.
Η Αννέτα Παπαθανασίου στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ βρήκε διακόσιους άντρες φοιτητές και οκτώ γυναίκες. Από αυτές οι περισσότερες απλά παρακολουθούν τα σεμινάρια και δεν επιθυμούν να ανέβουν πάνω στην σκηνή. Μετά την πτώση της κυβέρνησης των Ταλιμπάν οι συνθήκες είναι κάπως καλύτερες, μετά από πολλά χρόνια πολέμου οι νέοι και οι νέες επιθυμούν να ασχοληθούν με την τέχνη. Παρόλα αυτά η ανασφάλεια επικρατεί ακόμα ιδίως για τις γυναίκες. Όπως όμως μας διηγείται η κυρία Παπαθανασίου: «είδα ένα μοναδικό πάθος για ελευθερία, μάθηση και τέχνη. Οι γυναίκες της Καμπούλ παίζουν καθημερινά με την φωτιά. Θέλουν επιτέλους να κυκλοφορούν ελεύθερες και να μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς φόβο.»
Η Αννέτα Παπαθανασίου παρουσιάζει το εγχείρημα της διδασκαλίας του Σοφοκλή στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ καθώς και την θέση της τέχνης στην αφγανική κοινωνία και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ηθοποιοί στο νέο της ντοκιμαντέρ «Παίζοντας με την φωτιά» το οποίο έχει ήδη προβληθεί σε φεστιβάλ στην Βραζιλία, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο καθώς και στην Πάτμο και στην Κρήτη. Στην Αθήνα θα έχουμε την ευκαιρία να το δούμε στον κινηματογράφο «Δαναό» από τις 4 Σεπτεμβρίου. Το μόνο που της ευχόμαστε ειλικρινά είναι καλή επιτυχία και καλό κουράγιο.
